Fugowanie okładzin brukowych

Fugowanie klinkieru

Fuga do klinkieru powinna być odporna na działanie czynników atmosferycznych takich jak mróz czy woda. Trzeba zwrócić uwagę czy dana fuga do klinkieru może być do stosowania na zewnątrz. Do spoinowania płytek chłonnych poleca się fugę do klinkieru Sopro Saphir 5. Gładka i delikatna powierzchnia fugi, jak również trwałość kolorów wpływają na estetyczny wygląd fugi. Doskonale nadaje się do stosowania w pomieszczeniach o wysokiej wilgotności.

Podstawy

Wzmacnianie nawierzchni dróg, ulic i placów za pomocą płyt i kostki brukowej stanowi jedną z najstarszych metod budowlanych. Jest ona praktykowana do dnia dzisiejszego na wielu budowach dróg i ulic.

Fugowanie klinkieruW zależności od rodzaju drogi czy placu i sposobu ich wykorzystania (obciążenia użytkowe, maszyny czyszczące itp.) – rozróżnia się dwie metody budowy: „sztywną” (związaną) i „elastyczną” (nie związaną). Przy budowie sztywnej/związanej dodaje się do fug, podsypki i warstwy nośnej materiały zawierające substancje wiążące, przy elastycznej/nie związanej – materiały nie zawierające substancji wiążących. Istnieje również wariant „półsztywny” (połączenie nie związanej podbudowy ze sztywnym fugowaniem) przeznaczony do dróg i placów o niewielkich obciążeniach użytkowych (strefy ruchu pieszego itp.). W tym przypadku tworzy się kombinację ze związanej podsypki na nie związanej warstwie nośnej oraz związanej fugi. Problematyczna w tym układzie jest ustępująca (sprężynująca) podbudowa w stosunku do sztywnych fug. Z tego powodu, konstrukcja taka może mieć zastosowanie jedynie w przypadku niewielkich obciążeń ruchomych, które nie uszkodzą związanych fug.

Przy planowaniu i wykonawstwie ulic, dróg i placów – należy przestrzegać następujących zasad:

Fugowanie klinkieru

  1. ZTVP – StB 06 (FGSV)
    Dodatkowe warunki techniczne i dyrektywy dla prac ziemnych w budownictwie drogowym.
  2. PN – EN 18318 (VOB, część C)
    Prace przy szlakach komunikacyjnych; nawierzchnie brukowe, okładziny z płyt.
  3. DIN EN 1338, DIN EN 1339
    Płyty brukowe z betonu, płyty z kształtek betonowych.
  4. DIN EN 1342, DIN EN 1342
    Płyty z kamienia naturalnego w obszarach zewnętrznych, kostka brukowa z kamienia naturalnego w obszarach zewnętrznych.
  5. DIN EN 1344, DIN EN 1345
    Klinkier drogowy osadzany w podłożu piaskowym, klinkier drogowy osadzany w zaprawie.
  6. Karta Techniczna DNV
    Prace przy szlakach komunikacyjnych; nawierzchnie brukowe, okładziny z płyt z kamienia naturalnego.
  7. MFP1 (FGSV)
    Wskazówki wykonawcze dotyczące wzmacniania nawierzchni okładziną brukową i płytową, część 1 typowy sposób wykonania (wykonanie nie związane).
  8. MFP2 (FGSV – w opracowaniu)
    Wskazówki wykonawcze dotyczące wzmacniania nawierzchni okładziną brukową i płytową, część 2 nietypowy sposób wykonania (wykonanie związane).
  9. RStO 01 (FGSV)
    Wytyczne dotyczące standaryzacji nawierzchni dróg komunikacyjnych.

Przy sztywnej budowie, okładzina brukowa i płyty układane są w zaprawie hydraulicznie wiążącej na sztywnej warstwie nośnej. Wcześniej stosowano nieprzepuszczające wodę warstwy betonowe lub sztywne warstwy nośne. Obecnie preferuje się wodoprzepuszczalne drenażowe warstwy betonowe lub asfalt drenażowy. Zaprawa również powinna być wodoprzepuszczalna. Nie dotyczy to zaprawy fugowej. Kamienie należy układać wtedy w równomiernych, odpowiednio dużych odstępach. Niektóre płyty z bloczków betonowych posiadają specjalne wypustki dystansowe, które umożliwiają tworzenie równomiernych spoin, bez konieczności wyjątkowo dokładnego i precyzyjnego układania.

Wypełnianie spoin może odbywać się również za pomocą sztywnej zaprawy fugowej. Poprzez kombinację „sztywna podbudowa” i „sztywne fugowanie” – powstaje monolityczny system, odporny na największe obciążenia.

Systemy sztywne posiadają właściwości odkształcania się w zależności od obciążeń. Wygięcia mogą jednak osiągać jedynie niewielkie wartości, ponieważ zaprawy cementowe posiadają małą odporność na wyginanie (ok. 0,1 do 0,2 mm/m).

Ze względu na różnego rodzaju obciążenia (użytkowe, termiczne), niehomogeniczną konstrukcję okładziny brukowej oraz różne odporności na zginanie i powstające w ten sposób wewnętrzne naprężenia, nie do uniknięcia jest powstawanie rys. Nie prowadzą one jednak do uszkodzenia okładziny brukowej.

Przyczyny uszkodzeń

Stosowana od dawna elastyczna metoda układania kostki brukowej tylko w ograniczonym zakresie odpowiada dzisiejszym wymogom użytkowym. Poprzez stałe nasilanie się obciążeń (samochody ciężarowe, autobusy) – okładziny elastyczne znajdują się często w opłakanym stanie. Stosowanie maszyn czyszczących, które odsysają nie związane wypełnienie spoin (piasek, żwir itp.) – ułatwia przedostawanie się wody do środka, a przez to długotrwałe niszczenie całości konstrukcji. Dochodzi do takich uszkodzeń jak: wgłębienia, osiadanie, poluzowanie się i przesuwanie kamieni. Aby im zapobiec, w obszarach narażonych na wysokie obciążenia użytkowe, należy układać kamienie przy pomocy odpowiedniej zaprawy, mocując je do związanej warstwy nośnej. Fugowanie powinno odbywać się przy użyciu bardzo wytrzymałej, hydraulicznie wiążącej zaprawy fugowej lub zaprawy na bazie żywic reaktywnych.

Budowa elastyczna

Kostka brukowa

Obok płyt z bloczków betonowych, posiadających wytrzymałości określone normą DIN, jedną z najstarszych metod utwardzania dróg jest bruk z obrobionego i nie obrobionego kamienia naturalnego.

Przy wykonywaniu okładziny brukowej w obszarach zewnętrznych należy unikać kamieni naturalnych podatnych na wietrzenie.

Wytrzymałość kamieni naturalnych na obciążenia

Tabela

Budowa sztywna

Budowa sztywna

Kostka brukowa

Konstrukcja dla lekkich i średnich obciążeń

Konstrukcja dla średnich i dużych obciążeń

Konstrukcja brukowe

Warstwa nośna

Podsypka

Mostek sczepny

Cementowe wypełnianie spoin

Ponieważ pod wpływem oddziaływania temperatury oraz skurczów mogą powstawać pojedyncze mikropęknięcia, podsypka oraz warstwa nośna powinny być wodoprzepuszczalne. Natomiast wypełnienie spoin oraz materiał okładzinowy powinny być wodoszczelne. W budownictwie drogowym należy przestrzegać zasady, że konstrukcja ma stawać się coraz bardziej wodoprzepuszczalna w kierunku od góry do dołu.

Szerokość i głębokość spoin

Zapobieganie powstawaniu uszkodzeń: poprzez zastosowanie sztywnej budowy i sztywnego fugowania.

Zapobieganie powstawaniu uszkodzeń: poprzez zastosowanie sztywnej budowy i sztywnego fugowania.

Układ fug dylatacyjnych

Ze względu na powstające pod wpływem temperatury naprężenia, wewnątrz monolitycznej konstrukcji okładziny brukowej, należy właściwie zaprojektować fugi dylatacyjne.

Układ fug dylatacyjnych

Przy budowie konstrukcji płaskich i rynnowych pokrytych okładziną brukową, płytami betonowymi, brukiem klinkierowym czy kamieniem naturalnym rozmieszczenie fug dylatacyjnych powinno być zgodne ze wskazówkami technicznymi dotyczącymi wzmacniania powierzchni okładzinami z kostki brukowej i płyt. W zależności od materiału okładzinowego należy zachować odstępy od 5 do 8 m.

Przy powierzchniach wykonywanych z płyt betonowych, zwłaszcza w przypadku konstrukcji ciągłych, należy przewidzieć odstęp między fugami dylatacyjnymi ok. 5m, ponieważ obok termicznie uwarunkowanych zmian długości, należy również uwzględnić występujące w betonie skurcze.

W przypadku okładzin z kamienia naturalnego odstępy między fugami dylatacyjnymi mogą wynosić maksymalnie 8 m.

Fugi dylatacyjne

Wypełnianie materiałem elastycznym

Tworzenie fug dylatacyjnych poprzez nacinanie

Kostka brukowa z kamienia naturalnego (powierzchnie dróg)

Wypełnianie spoin trasową zaprawą fugową do kamienia naturalnego

Okładzina z betonowej kostki brukowej (rynny)

Fugowanie drenażowymi zaprawami na bazie żywic reaktywnych

Przepuszczające wodę powierzchnie z kostki brukowej

Aby otrzymać powierzchnię z kostki brukowej przepuszczającą wodę, zaleca się zastosowanie fugi epoksydowej Sopro do kostki brukowej.

Dzięki zastosowaniu piasku kwarcowego o jednolitym uziarnieniu, zaprawa posiada zdolność przepuszczania wody.

Jako podsypkę i powierzchnię nośną należy zastosować materiał o zdolnościach drenażowych, tak aby wodę deszczową odprowadzać do podłoża. Jak napisano w rozdziale 12, w części – Podstawy – rodzaj podsypki i warstwy nośnej należy dobierać w zależności od obciążeń użytkowych.

Poprzez połączenie fugi epoksydowej do kostki brukowej Sopro z zaprawą drenażową Sopro (zaprawa o dużej przepuszczalności wody), uzyskuje się sztywny system całkowicie przepuszczający wodę, który jednocześnie jest odporny na wysokie obciążenia.

Zalecenia produktowe

Układanie i fugowanie klinkieru przepuszczającego wodę

Podłoże

  1. warstwa nośna sztywna (przepuszczająca wodę) -> wysokie obciążenia użytkowe.
  2. zagęszczone podłoże ze żwirku lub tłucznia -> obciążenia lekkie do średnich

Zaprawy

Fugi

Wypełnianie spoin fugą epoksydową do kostki brukowej